DOBRA EKONOMICZNE

dobra ekonomiczne, ekon. rzeczy lub usługi zaspokajające potrzeby człowieka, powstałe jako rezultat procesu produkcji.

Dobra ekonomiczne klasyfikuje się według różnorodnych kryteriów. W zależności od przeznaczenia wyróżnia się: dobra konsumpcyjne i produkcyjne. Dobra konsumpcyjne dzieli się na trwałe (mieszkanie, samochód) i nietrwałe (żywność, kosmetyki), dobra produkcyjne (kapitałowe lub inwestycyjne) — na środki trwałe i obrotowe. W zależności od praw własności wyróżnia się dobra prywatne i publiczne. Dobra publiczne to takie, których użytkowanie przez jedną osobę nie wyklucza użytkowania ich przez innych, np. oświetlenie ulic, obrona narodowa. Prawo użytkowania dóbr prywatnych jest natomiast przypisane do konkretnej osoby, np. mieszkanie, samochód. Ze względu na hierarchię wartości istniejącą w danym społeczeństwie wyróżnia się też dobra społecznie pożądane, np. edukacja i dobra społecznie niepożądane, np. papierosy, alkohol. W zależności od dochodowej elastyczności popytu wyróżnia się dobra niższego rzędu (podrzędne, poślednie), dobra zwykłe (normalne) i dobra wyższego rzędu (luksusowe). Dobra niższego rzędu charakteryzują się ujemną elastycznością dochodową. W miarę zwiększania dochodów popyt na nie spada, np. tanie wędliny, papierosy niskiej jakości, szare mydło. Dobra zwykłe mają dodatnią elastyczność dochodową. W miarę wzrostu dochodu rośnie popyt na te dobra, np. żywność, odzież. Dobra wyższego rzędu mają elastyczność dochodową większą od jednego. Popyt na nie rośnie szybciej od wzrostu dochodu. Przykładem mogą być lepsze gatunkowo kosmetyki, droższe alkohole i papierosy, elegancka, markowa odzież itp. W zależności od mieszanej elastyczności popytu wyróżnia się dobra niezależne, komplementarne i substytucyjne. Dobra niezależne charakteryzują się zerową elastycznością mieszaną — zmiana ceny jednego z tych dóbr nie powoduje zmiany popytu na drugie dobro. Przykładem dóbr niezależnych mogą być czołgi i skarpetki. Dobra komplementarne uzupełniają się, są łącznie niezbędne do zaspokojenia potrzeb człowieka. Ich elastyczność mieszana jest ujemna. Przykłady to samochód i benzyna, energia elektryczna i żarówka. Dobra substytucyjne zaspokajają te same potrzeby i mogą się zastępować, np. masło i margaryna. Ich elastyczność mieszana jest dodatnia. W zależności od stadium produkcji wyróżnia się dobra pośrednie i dobra finalne. Dobra finalne to takie, które nie będą dalej przetwarzane w danym roku, a dobra pośrednie to takie, które będą dalej przetwarzane. Rozróżnienie to jest stosowane w statystyce produktu krajowego.Sławomir Sztaba
Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji(elektroniczne): hasło "Dobra ekonomiczne" w Słowniku PWN Biznes
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: środa, 4 Grudzień, 2013 - 12:37