MURAL

Nazwa definicji: 
MURAL
Treść wpisu: 

Definicja zawarta w: "Mały słownik terminów plastycznych" autorstwa Krystyny Zwolińskiej i Zasława Malickiego (Wiedza Powszechna, Warszawa 1990)

"murale (hiszp. mural - ścienny) - nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dekoracyjne malarstwo ścienne; rozpowszechniła się w Europie od czasu, gdy zyskały sławę monumentalne prace powstałe w Meksyku i innych krajach Ameryki Łacińskiej w latach 20. i 30. XX w. Wiele z nich zrealizowano na ścianach zewnętrznych, wykorzystując nowo wynalezione lakiery z żywic syntetycznych. Artyści, którzy rozwinęli tę działalność - to David Alfaro Siqueiros, Jose Clemente Orozco i Diego Riyera. Uprawiali oni sztukę zaangażowaną społecznie, dydaktyczną, stosując proste alegorie i dosadną ekspresję wyrazu. Pionierzy murali używali farb o syntetycznym spoiwie celulozowym (nitroceluloza, piroksylina), stosowanych jako lakiery samochodowe. Obecnie zamiast nich używa się farb z żywic sztucznych, m.in. polioctanu winylu, polistyrenu, spoiw epoksydowych oraz krzemianowych i innych."

Definicja Wikipedii: 

"Mural – rodzaj malatury, nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dzieło dekoracyjnego malarstwa ściennego, najczęściej monumentalne.

Malowidła takie, w zależności od intencji twórcy, mogą mieć na celu impresję odbiorcy, reklamę jakiegoś produktu lub promocję akcji charytatywnej.

Murale można zdefiniować jako wielkoformatową grafikę na ścianach budynków.

W Polsce w okresie PRL-u szczególnie upowszechniły się murale reklamujące przedsiębiorstwa i instytucje, które zasadniczo reklamy nie potrzebowały, ponieważ najczęściej byli to monopoliści na rynku. Niemalże w każdym mieście była gdzieś namalowana reklama PKO, PZU czy Totalizatora Sportowego albo Pewexu. Były też reklamy lokalnych fabryk i zakładów. Na przykład w Łodzi do dziś można spotkać murale Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej, czy Zakładów Przemysłu Jedwabniczego „Pierwsza”." 

Białostockie murale można podzielić na dwie grupy, ze względu na czas ich powstania: z czasów  PRL i współczesne. W PRL mural był formą reklamową, bądź upamiętniał ważne wydarzenia. Wiele z białostockich murali powstało z okazji dożynek państwowych. Zachowane murale z tamtego okresu można spotkać w przestrzeni miejskiej. Nie są one objęte ochroną, w odróżnieniu od np. sgraffito, powstałych w tym samym okresie. 

Współczesne murale powstają przy okazji imprez kulturalnych takich jak Eeast Side Street Aart, Folk On The Street, Międzynarodowy Dzień Studenta, Lumo Bjalistoko. 

Najbardziej znanym jest mural Dziewczynka z konewką stworzony przez Natalię Rak – wkomponowane w elewację budynku, z wykorzystaniem rosnącego nieopodal drzewa oraz prace Swanskiego tworzone w centrum miasta. Współczesnymi muralami nawiązującymi do historii miasta i postaci Ludwika Zamenhofa są: mural autorstwa Andrzeja Muszyńskiego wykonany z okazji Światowego Kongresu Esperanto w Białymstoku oraz mural luminescencyjny wykonany w ramach Festiwalu Światła i Sztuki ulicy Lumo Bjalistoko. 

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Regionalnych
Dodane przez: 
Węzeł podlaski