LITERATURA NA PODLASIU (PO 1989 ROKU)

Literaturę na Podlasiu po 1989 roku charakteryzują:

1)  pokoleniowość:
•    autorzy wyrastający ze środowiska białostockich „Kontrastów“;
•    twórcy debiutujący już w wolnej Polsce, czyli urodzeni w latach 60. i 70. XX w.;
•    najmłodsze pokolenie literatów;

2) specyfika podejmowanych tematów i sposoby ich wyrażania poprzez:
•  dyskurs regionalny i twórczość mniejszości narodowych (m.in. takich autorów, jak: Nadzieja Artymowicz, Mira Łuksza, Jerzy Hawryluk, Jan Czykwin, Sokrat Janowicz, Michał Androsiuk, Wiktor Szwed);
•   dyskurs regionalny  i występowanie mód literackich;
•  perspektywę Podlasia widzianego z oddali, zarówno w zwierciadle literatury wysokiej, jak i popularnej (m.in.  w twórczości: Grzegorza Kasdepke, Michała Olszewskiego, Tadeusza Słobodzianka, Katarzyny Leżeńskiej),
•   twórczość undergroundową (m.in. Ryszarda Dąbrowskiego, Miłki Malzahn),
•   narracje historyczne związane z tożsamością regionalną,
•  ogląd literatury Podlasia na tle twórczości w innych regionach,
•  grę opozycjami, takimi jak: uniwersalizm – regionalizm, centrum – prowincja, nowoczesność – tradycja.

3) zróżnicowanie środowiska literackiego, składającego się m.in. z: laureatów Nagrody Literackiej Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego oraz innych pisarzy tworzących w Białymstoku, takich jak np.: Jan Czykwin, Małgorzata Dobkowska, Krzysztof Gedroyć, Szymon Hołownia, Krystyna Konecka, Janina Kozak–Pajkert, Elżbieta Kozłowska–Świątkowska, Jan Kamiński, Ignacy Karpowicz, Dariusz Kiełczewski, Wojciech Koronkiewicz, Jan Leończuk, Anna Markowa, Elżbieta Michalska, Janusz Niczyporowicz, Piotr Nowik, Włodzimierz Pawluczuk, Jerzy Plutowicz, Waldemar Smaszcz, Małgorzata Sochoń, Wiesław Szymański, Teresa Radziewicz, Edward Redliński, Katarzyna Ewa Zdanowicz.

4) z punktu widzenia upowszechniania literatury podlaskiej istotna jest działalność wydawnicza instytucji kultury i organizacji pozarządowych, m.in.:
• Ośrodka Pogranicze z Sejn,
• Książnicy Podlaskiej,
• Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku,
• Fundacji Villa Sokrates,
• Białoruskiego Stowarzyszenie Literackiego "Białowieża" (i innych organizacji, takich jak: Stowarzyszenie Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce, Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach),
• Stowarzyszenia Prasoznawczego „Stopka“ z Łomży,
• Stowarzyszenia Fabryka Bestsellerów,
• teatrów (m.in. Teatru Wierszalin z Supraśla, Teatru Ośrodka Pogranicze w Sejnach Białostockiego Teatru Lalek),
• uczelni wyższych (w szczególności Uniwersytetu w Białymstoku),
• wydawnictw prywatnych.

5) funkcjonowanie czasopism kulturalnych ukazujących się po 1989 r., takich jak:
• „Kartki“ (także działalność wydawnicza Stowarzyszenia),
• „Niwa“(także działalność wydawnicza Rady Programowej Tygodnika),
• „Czasopis”,
• „Krasnogruda“,
• „Annus Albaruthenicus, Hod Biełaruski”
• „Epea”,
• „Kultura”,
• innych czasopism regionalnych.