ARS MORIENDI

[łac. "sztuka umierania"] - zbiór rozważań, wskazówek i napomnień służących przygotowaniu się człowieka na przyjęcie śmierci; gatunek literatury religijno-moralizatorskiej wyrastający z dawnych tradycji piśmiennictwa chrześcijańskiego (św. Ambroży, św. Augustyn, św. Anzelm z Canterbury), szeroko rozpowszechniony w XIV-XV w.; łączył zazwyczaj wykład zasad wiary, naukę o spowiedzi, wzory zachowania się w godzinie śmierci z rozważaniami ascetyczno-mistycznymi; tekstowi towarzyszył często materiał ilustracyjny, m.in. alegoryczne wyobrażenie walki nieba i piekła o duszę człowieka. Najstarsze ilustracje drzeworytnicze pochodzą z niderlandzkiego ksylografu z ok. 1440 r. Ikonografia ars moriendi rozwinęła się m.in. w motyw tańca śmierci.