POTRZEBA

Nazwa definicji: 
POTRZEBA
Treść wpisu: 

1) Wg Bronisława Malinowskiego (1944): "Musimy jednakże przeformułować nasze pojęcie minimum fizjologicznego, granic, w których motywacje fizjologiczne mogą zostać przemodelowane tak, że nie powodują organicznej degeneracji czy wyludnienia. Mówimy więc o potrzebach, w odróżnieniu od motywów. Termin ten będziemy stosować nie w odniesieniu do organizmu jednostki, ale raczej do społeczności i jej kultury jako całości. Przez potrzebę rozumiem więc system warunków w ludzkim organizmie, w układzie kulturowym i w relacji obu do środowiska naturalnego, który jest konieczny i wystarczający do przetrwania grupy i jednostki. Potrzeba jest zatem ograniczającym zestawem faktów. Nawyki i ich motywacje, wyuczone reakcje i podstawy organizacji muszą przyjąć taki układ, żeby pozwalały na zaspokojenie podstawowych potrzeb. (...)

A. Potrzeby podstawowe                                                        B. Reakcje kulturowe

(1) przemiana materii                                                               (1) zaopatrywanie się w żywność

(2) reprodukcja                                                                          (2) pokrewieństwo

(3) wymogi organizmu                                                             (3) schronienie

(4) bezpieczeństwo                                                                    (4) ochrona

(5) ruch                                                                                        (5) działania

(6) rozwój                                                                                    (6) trening

(7) zdrowie                                                                                   (7) higiena (...)

Prawdziwe zrozumienie naszego pojęcia potrzeby zakłada jej bezpośredni związek z odzewem ze strony kultury. (...)

Nakazy (potrzeby pochodne - BF)                                                                                                                                                                                      Reakcje

(1) kulturowy zestaw narzędzi i dóbr konsumpcyjnych musi być wyprodukowany, wykorzystywany,                                                                 gospodarka

utrzymywany i zastąpiony nowymi wytworami

(2) zachowanie ludzkie pod względem jego technicznych, zwyczajowych, prawnych czy moralnych                                                                    kontrola społeczna

nakazów musi być skodyfikowane, uregulowane w działaniu i zaopatrzone w sankcje

(3) materiał ludzki, dzięki któremu każda instytucja utrzymuje się, musi być odnawiany, kształtowany,                                                            wykształcenie

ćwiczony i wyposażony w pełną wiedzę o tradycji plemiennej

(4) w ramach każdej instytucji władza [musi - BF?] być określona i dysponować środkami zapewniającymi                                                    organizacja polityczna

pełne wykonywanie jej poleceń".

2) Wg Tadeusza Kocowskiego (1982): "[Potrzeba to - BF]  warunek niezbędny lub sprzyjający dla realizacji określonego celu. Warunek ten może być bądź przedmiotem, bądź własnością środowiska, bądź wreszcie własnością samej jednostki."

Rodzaj słownika: 
Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
Bronisław Malinowski, Naukowa teoria kultury, (w:) tegoż, Kultura i jej przemiany, Dzieła t. 9, Warszawa: PWN, 2000, ss. 101, 102, 130.
Tadeusz Kocowski, Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa, Wyd. II, Wyd. PAN i Ossolineum, 1982, s. 45.
Dodane przez: 
Węzeł centralny