Pytanie retoryczne - figura retoryczna, będąca pytaniem sformułowanym nie dla uzyskania odpowiedzi, lecz w celu wskazania i podkreślenia swojego punktu widzenia na określony temat, zwrócenia uwagi na wagę problemu oraz skłonienia odbiorcy do przemyśleń prowadzących do zgody z nadawcą. Jako środek stylistyczny ożywia intonację wypowiedzi oraz może pełnić funkcję kompozycyjną, będąc rodzajem przerywnika czy nagłówka oddzielającego poszczególne części i tematy poruszane przez nadawcę. W języku polskim, a dokładniej w mowie, pytanie retoryczne zaznacza się określoną, odmienną od orzekającej, intonacją, w piśmie zaś znakiem zapytania „?", umieszczanym po ostatnim słowie objętym opisywaną figurą. Przykład:
„(...) mój Boże, kto się przed tobą skryć może? (...)” (Jan Kochanowski, “Tren XVII“).
W mowie potocznej często jest to pytanie, na które odpowiedź jest oczywista, natomiast używa się go m.in. w celu podtrzymania kontaktu (np.: „Widzisz?“), wyrażenia powątpiewania (np.: „I po co to wszystko?“) lub przedstawienia swojej opinii w sposób bardziej subtelny (np.: „Nie wydaje ci się, że...“).
Stan na 16.12.2013 r.