kultura alternatywna, kierunek rozwoju kultury reprezentowany przez ruch młodzieżowy, którego szczególny zryw miał miejsce w krajach zachodnich w 1968 r. Ruch kontrkultury przeciwstawia się kulturze zastanej, tworząc zarazem własny układ wartości i domagając się, aby młodzi „tworzyli siebie i swój własny świat” (…). W tym nowym świecie ważną rolę przypisuje się jednostce jako „tworzącemu podmiotowi” zmierzającemu do „rozszerzenia własnej świadomości”, do zdynamizowania sfery emocji, intuicji i wrażliwości zmysłowej oraz do rozbudowy możliwości działania, do twórczości i samorealizacji.
KONTRKULTURA
Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.
Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła KONTRKULTURA
Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła KONTRKULTURA
Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła KONTRKULTURA
Wg Umberto Eco: "Kontrkultura jest więc krytycznym działaniem na rzecz wymiany istniejącego paradygmatu społecznego (...) W skrajnym przypadku jako kontrkulturę rozumie się model alternatywy, którego kultura dominująca nie potrafi zaabsorbować".
Wg Jerzego Weretensteina-Żuławskiego: "Przez kontrkulturę będziemy rozumieć zespół wzorów kulturowych kształtujących się w opozycji do wzorów dominujących w danym społeczeństwie, obejmujący całokształt aktywności kulturowej człowieka, ale nie mogący istnieć w oderwaniu od kultury dominującej. Zaprzeczenie oraz podważenie i przewartościowanie wzorów kultury dominującej stanowi funkcję tego zespołu wzorów."
Wg Beaty Barteckiej: "Kontrkultura będzie tutaj rozumiana jak ruch kontestatorski, zapoczątkowany w latach 60. Jest on przede wszystkim skierowany przeciwko oficjalnej propagandzie kulturowo - społecznej, konsumpcyjnym stylom życia i powszechnie uznanym prądom intelektualno-artystycznym. Największym wyróżnikiem kontrkultury jako ruchu o charakterze kulturotwórczym jest to, że istnieje ona zawsze na pograniczu, poza oficjalnym obiegiem i przekazem mediów, jest jakby cieniem kultury, obficie czerpiąc z jej rejonów inspirację do własnych działań. Przestrzeń kontrkultury nie ogranicza się do jednej sfery działalności, ale obejmuje wszelkiego rodzaju aktywności człowieka bez wyraźnych granic rozróżniających. Ludzie związani z kontrkulturą posługują się wszelkimi rodzajami form działania, chętnie sięgając po taktykę szoku, obrzydzenia czy dezorientacji, której celem jest przede wszystkim uświadomienie istniejących w każdym człowieku nawyków myślenia idziałania, wytworzonych w toku socjalizacji jednostki, które ograniczają twórczy rozwój człowieka. Ruch kontestatorski chętnie odwołuje się do wielu wcześniejszych filozofów, pisarzy czy artystów, których myśl starała się przeciwstawić oficjalnej kulturze i ustalonym zasadom moralnym i społecznym. Często jednak można zauważyć w tych odwołaniach brak głębi interpretacyjnej i skupienie się wyłącznie na tych aspektach, które wydają się być najbardziej przydatne do tworzenia ideologii. Oczywiście, do kontrkultury zalicza się też wiele grup i ludzi, którzy nigdy jednoznacznie nie określili siebie jako jej twórców czy wyznawców tego ruchu."