GRAFFITI

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła GRAFFITI

Wg Słownika terminologicznego sztuk pięknych: "rodzaj techniki i działania artystycznego polegającego na wyskrobywaniu lub malowaniu słów, znaków, obrazów wprost na ścianach domów, w miejscach publicznych. Upowszechnienie graffiti związane jest z pojawieniem się farb w pojemnikach ciśnieniowych, co przy zastosowaniu szablonu umożliwiło szybkie działanie i tworzenie ulicznych obrazów (twórczość H. Nagela). W latach 80. XX w. nastąpił ogromny rozwój tej formy wypowiedzi w miastach amerykańskich (J.-M. Basquiat, K. Haring) (...) Graffiti silnie oddziałuje na współczesną grafikę, wzornictwo i reklamę. <wł. graffare `drapać, skrobać, bazgrać>".

Wg Hip-hop słownika: "sztuka malowania na murach za pomocą farb w sprayu (...).Graffiti (obok rapudj-ingu i breakdance`u) uznawane jest za jeden z filarów kultury hiphopowej. Graffiti to artystycznie wykonane napisy lub obrazy malowane przeważnie na murach, ścianach budynków, płotach, pociągach, w przejściach podziemnych itp. Najprostszą formą graffiti jest tag, czyli podpis artysty wykonany najczęściej za pomocą flamastra. Bardziej efektowne są wielkie, kolorowe napisy i obrazy - tworzone zazwyczaj nielegalnie, pod osłoną nocy przez większe grupy grafficiarzy (składy, załogi czy crew). (...)" 

Źródło definicji (papierowe): Krystyna Kubalska-Sulkiewicz (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: PWN, 1996, s. 137., Źródło definicji (papierowe): Piotr Fliciński i Stanisław Wójtowicz, Hip-hop słownik, Warszawa: PWN, 2007, s. 60.
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła GRAFFITI

Graffiti – nazwa zbiorcza dla różniących się tematem i przeznaczeniem elementów wizualnych, np. obrazów, podpisów lub rysunków, które są umieszczane w przestrzeni publicznej lub prywatnej za pomocą różnych technik. Zazwyczaj tworzone jest anonimowo i bez odpowiednich zezwoleń lub – rzadziej – za zgodą albo na zamówienie właściciela pomalowanego obiektu, jak np. graffiti „Łobez – plan miasta” wykonany przez miejscowych twórców. Graffiti, szczególnie nielegalnie umieszczane w przestrzeni publicznej, przez jednych traktowane jest jako akt wandalizmu, przez innych – jako forma sztuki.

Dzieli się na malowanie „z ręki”, a więc za pomocą samych farb, oraz na malowanie polegające na przykładaniu do ściany wcześniej wykonanych, najczęściej stosunkowo niewielkich, szablonów i pokrywaniu wolnych obszarów farbą. Słowo graffiti w węższym znaczeniu oznacza wyłącznie grafikę wykonywaną tą drugą techniką. Taki rodzaj graffiti szczególnie często wykorzystywany jest w celu manifestacji politycznej, rzadziej w celach komercyjnych. Szybkość powielania powoduje, że graffiti szablonowe jest niemal wyłącznie domeną artystów „nielegalnych”. Graffiti uliczne wykonywane jest też czasem za pomocą innych technik – np. pędzla i wodnej farby akrylowej, naśladuje się tutaj jednak zawsze efekty uzyskiwane za pomocą klasycznej metody z farbami w sprayu. Do malowania graffiti najczęściej używa się sprayu (farba w aerozolu w puszkach), a do tagów – markerów. więcej

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Graffiti" w Wikipedii
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła GRAFFITI

Napisy lub znaki zamieszczane najczęściej nielegalnie na ścianach, murach, pociągach i innych powierzchniach należących przeważnie do przestrzeni publicznej. Zdarza się, że graffiti zostaje wykonane za przyzwoleniem właściciela danej powierzchni, wtedy jednak taka praca pozbawiona jest swego właściwego (i specyficznego) aspektu społecznego. W twórczość graffiti wpisana jest bowiem wywrotowość, opór wobec prawa nieuznającego tego typu działań oraz specyficzne rozumienie przestrzeni publicznej, zgodnie z którym polem manewrów grafficiarzy staje się całe miasto, do którego oni sami roszczą sobie pełne prawo. Publiczne w tym kontekście jest zatem wszystko to, co jest w zasięgu ręki i tym samym sprayu czy flamastra, bez względu na prawne regulacje własności. Ponadto, w środowisku twórców graffiti szczególnie cenione są miejsca trudno dostępne, do których dotarcie wymaga odwagi, sprytu i umiejętności, takie jak dachy budynków, bądź wysokie partie ich ścian.

Twórcom graffiti zależy przede wszystkim na zaznaczeniu swojej obecności na danym terenie, poprzez pozostawienie swojego podpisu, czyli tagu, składającego się zazwyczaj z pseudonimu i kilku charakterystycznych znaków, chociaż występowanie tych ostatnich nie jest konieczne. Tagi przeważnie nie są nośnikiem głębszej treści czy skomplikowanych idei. Są dokładnie tym, czym zdają się być na pierwszy rzut oka, czyli podpisami zostawianymi przez writerów (twórców graffiti), które pozwalają - zwykle jednak tylko innym writerom rozpoznać autora. Najprężniej działający grafficiarze potrafią swoimi "podpisami" oznaczyć niemal całe miasto, dzięki czemu ich obecność i wizualna dominacja staje się powszechnie rozpoznawana, nie tylko przez samych grafficiarzy, mimo iż publiczność nie zna na ogół ich z imion i nazwisk.

Owo "pisanie" na ścianie, może sugerować także związek słowa graffiti z greckim graphein, czyli "pisać", a to, z kolei, przywodzi na myśl jeszcze antyczne, a nawet wcześniejsze wykorzystywanie słowa pisanego w dekorowaniu ścian. Co więcej, już wtedy napisy te bywały dość nieprzyzwoite, co pozostało cechą wielu naściennych wypowiedzi po dziś dzień.

Graffiti to jednak nie tylko Tagi. Mogą to też być innego typu napisy, za którymi kryje się konkretny przekaz, bądź przedstawienia "obrazowe", uzupełniane jedynie warstwą słowną. Zawsze jednak tego typu praca zostaje przez autora, otagowana, czyli "podpisana", aby można ją było przypisać do odpowiedniego grafficiarza. 

Źródło definicji (papierowe): Bogna Kietlińska, definicja autorska dla OŻK-SB, 2013.
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska