Legenda (łac. legenda – to co powinno być przeczytane) – gatunek literacki będący opowieścią posługującą się elementami niezwykłości oraz cudowności, w szczególności o życiu świętych i męczenników. Często osnuta na wątkach ludowych i apokryficznych; rozpowszechniona w średniowieczu. Pierwotnie przekazywana ustnie, następnie zapisywana. Przykładem jest Legenda o świętym Aleksym czy legendy arturiańskie.
W szerszym znaczeniu legenda jest baśniową opowieścią o historii jakiegoś miejsca lub osoby. Często opowiada o powstaniu jakiegoś miasta lub państwa, może zawierać również zdarzenia historyczne. W tym kontekście wyróżnia się bardziej szczegółowe rodzaje legend, jak legenda miejska czy legenda herbowa. Przykłady:
- Legenda o Mistrzu Hiramie opisująca losy legendarnego założyciela masonerii.
- Legendy warszawskie Artura Oppmana[1]
W jeszcze szerszym znaczeniu legenda jest zbiorem poglądów na temat jakiejś osoby, miejsca, zdarzenia czy zjawiska funkcjonujących w świadomości społecznej, które są pewną idealizacją lub są wręcz fałszywe. W aspekcie literackim mówi się wówczas o legendzie literackiej lub micie literackim. Przykładem takiego zastosowania terminu "legenda" jest tu tytuł książki Miłosza Legendy nowoczesności[2]. więcej