TEKST

1) Wg Stanisława Sierotwińskiego (1960): "Tekst. 1. Zespół znaków graficznych wyrażających treść dzieła. 2. Dzieło w odróżnieniu od dodatków takich jak wstęp, komentarz, skorowidze, ilustracje itp.".

 2) Wg Teresy Kostkiewiczowej (1998): " Tekst I (<łac. textus = = materia, struktura; (...) - 1. → wypowiedź (zwłaszcza utrwalona graficznie, ale także ustna) powstała w obrębie określonego → systemu językowego, stanowiąca zamkniętą i skończoną całość z punktu widzenia treściowego. W tym znaczeniu tekstem jest zarówno wypowiedź jednozdaniowa (lub równoważnik zdania), jak i wielozdaniowa (np. dzieło literackie). Różne rodzaje tekstów są przedmiotem badań → lingwistyki tekstu i → poetyki, które zmierzają do sformułowania teorii tekstu jako najwyżej zorganizowanej jednostki w komunikacji językowej. (...) 2. W → semiologii - tekst kultury, każdy wewnętrznie zorganizowany według określonych reguł, znaczący wytwór kultury, np. dzieło plastyczne, strój, zachowanie realizujące pewien społecznie utrwalony wzorzec.(...) 

Tekst II - w → tekstologii: utrwalony - najczęściej w postaci graficznej - szereg współtworzących wypowiedź znaków językowych, których postać i porządek przyjmowane są jako niezmienne i nie powinny ulegać przekształceniom w procesie odbioru i powielania wypowiedzi - z wyjątkiem decyzji podejmowanych w tym zakresie przez jej twórcę. Postać tekstów zapisanych w różnego typu → przekazach tekstu mają zazwyczaj we współczesnej kulturze → dzieła literackie. W tym znaczeniu tekst nie jest tożsamy z dziełem, utrwala bowiem tylko jego schemat brzemieniowy i znaczeniowy, stanowi jednak podstawę i punkt wyjścia wszelkich czynności analitycznych i interpretacyjnych dotyczących utworu jako całości. (...) Z powodu częstych przekształceń, jakim ulegają teksty dzieł literackich w trakcie → procesu twórczego, a także w czasie wytwarzania ich przekazów (→ błędy tekstu) oraz społecznego funkcjonowania (→ amplifikacja tekstu, → interpolacja tekstu, → kontaminacja), dążono zazwyczaj do ustalenia w wyniku krytyki tekstu → kanonu tekstu określonego dzieła przeznaczonego do edytorskiego powielania (→ tekst autentyczny, → tekst krytyczny, → wydanie krytyczne). W nowszych pracach z zakresu tekstologii panuje pogląd, że to samo dzieło literackie może istnieć w szeregu utrwaleń różniących się pewnymi elementami (→ warianty tekstu), a zawierających teksty kolejnych redakcji autorskich, które odpowiadają określonym fazom procesu twórczego. (...)".

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 1) Stanisław Sierotwiński, Słownik Terminów Literackich. Teoria i nauki pomocnicze literatury, Kraków: Wyd. WSP, 1960, s.137., Źródło definicji (papierowe): 2) Teresa Kostkiewiczowa, Tekst I; Tekst II, (w:) Michał Głowiński i in. (red.), Słownik terminów literackich, Ossolineum, wyd. III, 2000, ss. 574-575.
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: niedziela, 9 Marzec, 2014 - 07:02