ŚWIĘTOŚĆ

Nazwa definicji: 
ŚWIĘTOŚĆ
Treść wpisu: 

Świętość jest obecna we wszystkich religiach uznających osobowego Boga. W chrześcijaństwie świętym jest Bóg, który będąc źródłem wszelkiej świętości, zaprasza każdego człowieka stworzonego na Jego obraz i podobieństwo do udziału w Jego świętości. W Starym Testamencie świętość stała się dla  ludzi przykazaniem: Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan Bóg wasz! (Kpł 19, 2). W Nowym Testamencie Chrystus wezwał natomiast swych naśladowców do jej realizacji: Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski (Mt 5, 48). Osobnym zagadnieniem jest świętość Kościoła, osób, czasu, miejsca czy rzeczy – w sensie wykluczenia z użytku codziennego dla wyłącznej służby Bogu. Świętość jest synonimem osiągnięcia zbawienia niezależnie od kanonizacji czy beatyfikacji – czyli wyniesienia na ołtarze i przedstawienia do kultu (kult świętych). Świętość nie jest natomiast synonimem bezgrzeszności. Sobór Watykański II i pontyfikat Jana Pawła II przeformułował pojęcie świętości, która przestała być domeną tylko osób duchownych. O ile klasyczny, elitarny, model realizował się wśród duchowieństwa i osób konsekrowanych, o tyle posoborowy poszerzył spektrum o osoby świeckie i stał się egalitarny i powszechny.

Świętość jako katolicki styl życia

Współczesny model świętości można nazwać w ujęciu socjologicznym stylem życia (wg definicji Barbary Fatygi), ponieważ jest specyficznym, uwarunkowanym kulturowo (i - dodam - w szczególności religijnie), sposobem realizacji potrzeb, nawyków i norm oraz zespołem odniesień, ocen, celów i motywacji. Fundamentem i regulatorem jest system wartości, na którego szczycie stoi i porządkuje wszystko Bóg, jako dający udział w swojej świętości i jako najwyższa wartość. System wartości przejawia i wyraża się konkretnie we wzorach (poziom empiryczny) i wzorcach stylu (poziom teoretyczny), które jednostka czerpie z Dekalogu (Wj 20, 2–17), rad ewangelicznych (Mt 5-7; 19,16-30) oraz hagiografii — biografii osób kanonizowanych i beatyfikowanych.  Dominujący układ wzorców tworzy określoną zasadę stylu życia — nad obiektywnymi cechami położenia społecznego nadbudowują się siatki wartości i znaczeń — w przypadku świętości będzie to realizacja swojego życia, w każdym jego aspekcie: indywidualnym, wspólnotowym, społecznym, wewnętrznym, duchowym, rodzinnym, małżeńskim lub samotnym, zawodowym, intelektualnym, emocjonalnym, ludycznym, intymnym, cielesnym itp., w odniesieniu do Boga i jego przykazań.

Świętość jest swego rodzaju agregatem, który może pomieści wiele różnych dróg realizacji. Mniszka albo mnich zakonu klauzurowego, matka lub ojciec wychowujący dzieci i pracujący, osoba samotna, która nie założyła rodziny: mogą realizować świętość tą samą co do istoty, niezależnie od reprezentowania określonych segmentów struktury społecznej, a więc także określonych cech statusowych — każdy według własnej drogi.

Rodzaj słownika: 
Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
Piotr Wójcik, definicja autorska dla OŻK-SB, 2014 r.
Dodane przez: 
Węzeł warmińsko-mazurski