GRUPA RELIGIJNA

Nazwa definicji: 
GRUPA RELIGIJNA
Treść wpisu: 

GRUPA RELIGIJNA

Socjologowie najczęściej odwołują się do następującej definicji grupy religijnej: jest to wyróżniony i zorganizowany system relacji pomiędzy określonymi osobami, które zmierzają do realizacji mniej lub bardziej wyraźnego zespołu wartości (E. T. Hiller, J. H. Fichter, E. Pin). Jak wynika z tej definicji, w pojęciu grupy (ideologicznej, religijnej) podstawowego znaczenia nabierają wartości. Decydują one bowiem o charakterze grupy, a w dalszej dopiero konsekwencji o strukturze i funkcjach grupy.

Ogólnie biorąc, wyróżnia się pięć kryteriów przynależności do grupy religijnej, a mianowicie:

1) Przyjęcie wartości grupowych. W przypadku grupy religijnej przez te wartości rozumie się wiarę w istnienie Boga oraz wszystko to, co zawiera nauka Kościoła (katolickiego), a więc prawdy zawarte w Credo i wartości oficjalnie głoszone przez Kościół: sprawiedliwość, miłość, pokój, przyjście Królestwa Bożego itd.

2) Przyjęcie wymaganych przez Kościół wzorów zachowań. Wzory te są funkcją głoszonych i uznawanych wartości religijnych. Obejmują one zespoły norm i ocen, które w założeniu powinny wywierać wpływ na zachowanie członków grupy.

3) Uczestnictwo w czynnościach wspólnogrupowych. Podejmowanie wspólnych działań (interakcji) stanowi istotny element każdej grupy społecznej. Z punktu widzenia grupy religijnej chodzi o takie działania, które podejmują członkowie z jej inicjatywy i w jej ramach. Szczególną uwagę zwraca się przy tym na uczestnictwo w czynnościach liturgicznych i charytatywnych.

4) Relacje społeczne pomiędzy członkami grupy. Relacje te mają również istotne znaczenie dla grupy społecznej. Powstają one w oparciu o wzajemne komunikacje i współdziałania. W przypadku ich braku, nawet gdyby jakiś twór społeczny nazywał siebie grupą, nie będzie nią w sposób autentyczny.

5) Intencja uczestnictwa członków w grupie. Chcąc być członkiem jakiejś grupy, trzeba mieć intencję przynależenia do niej, podzielać jej cele i dawać im, przynajmniej instrumentalnie, pierwszeństwo przed własnymi interesami. W przypadku grupy religijnej można powiedzieć: "żyje się Ewangelią, a nie z Ewangelii". Intencja przynależności decyduje o tym, czy jest się rzeczywistym członkiem, czy tylko pozornym.

Z socjologicznego punktu widzenia wszystkie grupy religijne można podzielić na trzy typy: agregaty, zrzeszenia i wspólnoty.

Agregaty są to grupy obejmujące członków "zatomizowanych". Należą do nich osoby, które mogą mieć świadomość wartości religijnych, ale nie mają żadnych interakcji, relacji i komunikacji z pozostałymi członkami. Współcześnie odnosi się to do tradycyjnych organizacji religijnych, które znalazły się w kryzysie, np. Akcja Katolicka na Zachodzie.

Zrzeszenia są to grupy zorganizowane dla realizacji określonego celu. Należą do nich osoby, które akceptują wartości wspólnogrupowe, ale tylko częściowo identyfikują się z grupą. Wiąże się to z sytuacją, w której ci sami ludzie są członkami różnych zrzeszeń. Są oni jednocześnie dobrymi członkami grupy religijnej, partiizwiązków zawodowychitd.

Wspólnoty są to małe grupy oparte na stycznościach bezpośrednich, osobistych, na wysokim stopniu zaangażowania emocjonalnego i na wysokim stopniu identyfikacji. Należą do nich osoby, które akceptują wartości wspólnogrupowe i są gotowe poświęcić im osobiste interesy. Osoby te, w przypadku grupy religijnej, są najbardziej autentycznymi członkami. Odnoszą się one jednak bardziej, do Ewangelii i inspiracji Ducha Św. niż do tradycji i doktryny Kościoła. Z pewnością związane jest to z szerzącym się od czasów Średniowiecza subiektywizmem i dążnością do odnowy życia religijnego.

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Encyklopedycznych
Dodane przez: 
Węzeł centralny