RUCH SPOŁECZNY

Nazwa definicji: 
RUCH SPOŁECZNY
Treść wpisu: 

 Wg Piotra Glińskiego (1996): "W teorii socjologicznej funkcjonujerównolegle wiele terminów tożsamych, pokrewnych, bardziej lub mniej ogólnych niż ruch społeczny, takich np. jak: ruch masowy, ruch rewolucyjny, ruch obywatelski, zachowania zbiorowe, ruchy protestu, ruchy kontrkulturowe, organizacje społeczne czy organizacje pozarządowe. (...) Jak wskazuje wielu badaczy, ruch społeczny jest pewnym szczególnym typem zachowania zbiorowego (collective behavior), które od innych rodzajów zachowań zbiorowych, takich jak tłum czy zamieszki, odróżnia przede wszystkim wyższy stopień zorganizowania, a co za tym idzie, bardziej trwałe struktury, bardziej uregulowane i zrutynizowane funkcjonowanie uczestników ruchu, zorientowane na kształtowanie solidarności wewnątrzgrupowej i dostarczanie bezpośrednich korzyści z uczestnictwa w ruchu. (...) Analiza teorii ruchów społecznych wskazuje, że istnieją - jak sądzę - dwie podstawowe (oraz szereg uzupełniających) cechy definicyjne pojęcia ruch społeczny:

po pierwsze, ruch społeczny polega na interakcji (przede wszystkim - <wspólnotowej>) jednostek;

po drugie, ruch społeczny istnieje zawsze w aktywnej relacji do zmiany społecznej bądź/i kulturowej. (...)

Omówione wyżej dwie główne cechy definicyjne ruchów społecznych (...) uzupełniane bywają w literaturze przedmiotu przez szeregróżnorodnych kryteriów dopełniających, wśród których wymienić można (...) co najmniej sześć podstawowych. Są to: wspomniany już poziom organizacji; przeciwstawny mu, na pierwszy rzut oka, pewien zakres spontaniczności działań, który jednak  w praktyce nie wyklucza istnienia w ruchu struktur sformalizowanych; inność, czyli nierutynowy charakter działań ruchu i jego uczestników; samoświadomość działań jednostek i grup zaangażowanych w ruchu; wspólny zestaw opinii, przekonań lub idei charakteryzujący uczestników ruchu; wspólnota celów działań (...)."

Rodzaj słownika: 
Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
Piotr Gliński, Polscy Zieloni. Ruch społeczny w okresie przemian, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1996, ss. 17-25.
Dodane przez: 
Węzeł centralny