GWARA

Gwara, gwara ludowa, gwara terytorialna – terytorialna odmiana języka, mowa ludności (zwłaszcza wiejskiej), wyodrębniona z języka ogólnego i gwar sąsiadujących poprzez odrębności fonetyczne i leksykalne. Podrzędna w stosunku do dialektu. Czasem wyodrębnia się również podrzędne w stosunku do dialektu zespoły gwarowe. Granice gwar, podobnie jak granice dialektów, wyodrębniane są w badaniach językoznawczych poprzez zestawianie językowych cech dystynktywnych (cech odróżniających) na określonych terytoriach i niejednokrotnie mają charakter umowny. Niekiedy pojęcia „gwara” i „dialekt” używane są zamiennie. Terminem „gwara” określa się również mowę ludności wiejskiej jako całość.(...) Terminów „gwara ludowa” i „gwara terytorialna” używa się, by odróżnić gwary w sensie właściwym od terminów gwara miejska i gwara zawodowa. Jako że gwary terytorialne, w przeciwieństwie do tego rodzaju odmian języka, prócz różnic leksykalnych, wykazują regularne odmienności gramatyczne, fonetyczne i fonologiczne w stosunku do języka narodowego, termin „gwara” w odniesieniu do gwar zawodowych nie jest najwłaściwszy. Termin „gwara zawodowa” przyjął się jednak szeroko ze względu na to, że gwary zawodowe robotników i rzemieślników, do których sprowadzają się gwary miejskie, zachowują ze względu na ich wzajemne związki pewne fonetyczne i fonologiczne podobieństwa do gwar terytorialnych. więcej