INSTYNKT

Nazwa definicji: 
INSTYNKT
Treść wpisu: 

Instynkt (łc. instinctus = podnieta, popęd) (…) 

1. psychologia: mechanizm warunkujący zachowanie, modelujący je w zorganizowany i biologicznie celowy sposób, charakterystyczny dla danego gatunku. (…)

2. U Henri Bergsona: naturalne zjawisko biologiczne, będące objawem przystosowania się organizmu do potrzeb życia. W przeciwieństwie do →  intelektu instynkt działa nieświadomie. Rodzajem instynktu jest →  intuicja (instynkt uświadomiony).

3. W hormizmie: instynkty — wrodzone, odziedziczone dyspozycje do określonego zachowania uwarunkowanego środowiskiem. Stanowią one podłoże całego życia psychicznego, dostarczają mu impulsów i kierują nie tylko dążeniami, ale także życiem intelektualnym i emocjonalnym. William Mc Dougall wyróżnił siedem instynktów podstawowych: ucieczki, odrzucania, ciekawości, walki, ulegania innym, władzy, rodzicielski (opieki nad potomstwem) oraz cztery instynkty złożone: seksualny, stadny, zdobywczy, konstrukcyjny; każdemu z nich towarzyszy inne uczucie.

4. U Sigismunda Freuda: często zamiennie lub bliskoznacznie z → popędem (…); instynkty [to] irracjonalne siły rządzące człowiekiem. Freud wyróżnił działający w kierunku utrzymania jednostki i zachowania gatunku instynkt życia (Eros) oraz prowadzący do agresji i samodestrukcji instynkt śmierci (Thanatos). (…)

(drobne zmiany red. - AD)

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 
Antoni Podsiad, Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2000, ss. 393-394.
Dodane przez: 
Węzeł centralny