GRUPA ODNIESIENIA

Nazwa definicji: 
GRUPA ODNIESIENIA
Treść wpisu: 

1) "Termin ten ukuł  Herbert  Hyman; użył go w Archives of Psychology (1942) na określenie grupy, na tle której jednostka ocena własną sytuację lub postępowanie. Hyman wprowadził rozróżnienie na grupę członkowską, do której jednostka faktycznie należy, oraz grupę odniesienia, stanowiącą podstawę porównań. Grupa odniesienia może, ale nie musi, być tą, do której jednostka należy. Theodore Newcomb (Personality and Social Change 1943) odwołał się do pojęcia grup odniesienia, wyjaśniając zmiany wartości i postaw studentek liberalnego żeńskiego  college'u Bennigton. (...) W tych pierwszych zastosowaniach pojęcie grup odniesienia ani nie było dobrze zdefiniowane, ani nie łączyło się wyraźnie z jakąś teorią psychologii społecznej lub socjologii. (...) Robert K.Merton i  Alice K. Rossi przedstawili systematyczną koncepcję grup odniesienia na gruncie teorii funkcjonalnej (...). Merton i Rossi (1950) stwierdzili, że poczucie względnej deprywacji jest szczególnym przypadkiem zachowania związanego z grupą odniesienia , będącą podstawą porównań.  (...) Merton wprowadził rozróżnienie grup odniesienia i grup interakcyjnych. Ten drugi rodzaj grup stanowi bardziej ogólną część otoczenia społecznego czlowieka - ale ani nie jest dla niego źródłem standardów normatywnych, ani nie służy jako podstawa porównań. (...) W swej często cytowanej pracy pt. Relative Deprivation and Social Justice (1966)  W. Garry Runciman dowodzi, że postawy ludzi wobec nierówności (...) są pochodną ograniczonej liczby ich grup odniesienia.; teza ta jest krytykowana (...). Interakcjonistyczna koncepcja grupy odniesienia wypływa z koncepcji <uogólnionych innych> George'a H. Meada. (...) jednostka potrafi  przyjmować  postawy całej społeczności wobec samej siebie. Ci  <uogólnienie inni> służą zarówno jako główny mechanizm umocowujący jednostkę w szerszym świecie społecznym, jak i narzędzie społecznej kontroli. (...) Przyjmując to ujęcie za punkt wyjścia  Tamotsu Shibutani  rozwinął koncepcję, że grupy odniesienia  są w istocie wspólnymi sposobami widzenia świata. (...) Współcześnie idea ta została rozwinięta przez Anzelma Straussa i jego współpracowników (...) w koncepcji <perspektywy świata społecznego> próbującej objąć <kosmosy komunikacji społecznej>, które wykraczają poza granice konkretnych grup, takich jak <światy medyczne> czy <światy homoseksualistów>. (...)". (podkreśl. - BF)

2) "Grupa odniesienia – w szerokim znaczeniu jest to każda grupa społeczna, która z jednej strony stanowi dla jednostki podstawę do oceny własnego → statusu społecznego oraz porównania własnych –→ postaw, norm i ocen; a z drugiej jest to grupa, z którą jednostka identyfikuje się najsilniej, którą uważa za najważniejszą i która jest źródłem akceptowanych przez nią postaw, norm i wartości. Grupę odniesienia stanowić może partia polityczna, grupa zawodowa, rodzina czy krąg przyjaciół."

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 
1) Gordon Marshall (red.), Słownik Socjologii i nauk społecznych, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 20004, ss.109-110.
2) Jerzy Siuta (red.), Słownik psychologii, Kraków: Wyd. Zielona Sowa, 2005, s.96.
Dodane przez: 
Węzeł centralny