DANE

Nazwa definicji: 
DANE
Treść wpisu: 

Wg Alfreda L.Kroebera (1965): "Dane mogą być bezpośrednio rozpatrywane tak, jak się przedstawiają same lub też możemy starać się dotrzeć poprzez nie do związanych z nimi procesów. Na tej podstawie nauki są albo historyczne i tylko przypadkowo dotyczą mechanizmów lub też są ahistoryczne i całkowicie poświęcają się określeniu mechanizmów zjawisk."

Wg Janusza Sztumskiego (1999): "Danymi nazywamy wszelkie wiadomości, zarówno o charakterze  ilościowym, jak i jakościowym, dotyczące interesujących nas zdarzeń, procesów, faktów. Mogą one być uzyskiwane w sposób systematyczny lub przypadkowy."

Wg Barbary Fatygi (2014): "Przyjmuję tu (nie da się ukryć, iż w sporym uproszczeniu), że źródłem wszelkich danych w naukach społecznych jest rzeczywistość,  innymi słowy ludzkie światy. Według znanego w socjologii podziału, dane, którymi zajmują się badacze (socjologowie, antropolodzy, etnografowie itd.)  to zarówno  tzw. dane zastane, jak i dane wytworzone przez badacza. Do pierwszej kategorii należą np.:

a) konkretne fragmenty rzeczywistości kulturowej istniejące  niezależnie od zainteresowań badacza - zwane również niekiedy danymi surowymi; ze względu na swą naturę  mogą one być  wykorzystywane w nauce bezpośrednio, zwykle jednak są dla nauki  swego rodzaju półproduktem -  aby stały się danymi w sensie naukowym muszą bowiem zostać odczytane i opracowane wedle wybranej przez badacza metody; warto zauważyć, że już samo odczytywanie sensu takich danych i uporządkowanie ich jest uważane za interpretację, a więc swego rodzaju ich wytworzenie lub - co najmniej - przetworzenie; status tych danych jest w nauce przedmiotem długotrwałego sporu o podłożu filozoficznym;

 b) dane wytworzone przez inne podmioty działające obok badacza w rzeczywistości kulturowej (zaliczają się do nich np. tzw.  dane urzędowe, ale też dane zawarte w rozmaitych źródłach stworzonych z intencją przekazania informacji - np. dane pochodzące z literatury, sztuk wizualnych, zawarte w intencjonalnych przekazach, takich jak park romantyczny  itd.); te dane także badacz zwykle do swoich celów zmuszony jest przetworzyć;

Do drugiej kategorii należą natomiast dane nie istniejące dopóki  badacz się nimi nie zainteresował, w związku z tym  musi  je on de facto stworzyć, dzięki odpowiedniej konceptualizacji problemu, którego rozwiązanie go interesuje. Przykładem takich danych są te uzyskane w drodze badań: ilościowych lub jakościowych,  bądź uzyskane przez zastosowanie innych metod zbierania danych.

O ile dane zastane mają zwykle swój substrat materialny (dokument, fotografia) albo istnieją niezależnie od badacza w postaci cyfrowej i mogą odnosić się zarówno do przekonań, sądów, opinii, zarejestrowanych zachowań, jak i do przedmiotów materialnych; o tyle dane wytwarzane przez badacza  dotyczą  wyłącznie faktów istniejących w pod-/nie-/świadomości badanych, które badacz potrafi wydobyć i nadać im  postać (również materialną) lub są to dane, które badacz wytwarza sam, kierując  zainteresowanie i uwagę na dany fragment świata zewnętrzny wobec niego."

Rodzaj słownika: 
Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
Alfred L. Kroeber, Istota kultury, Warszawa: PWN, (1965) 1973, tłum. Piotr Sztompka, s. 115.
Janusz Sztumski, Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice: "Śląsk" Sp. z o.o. Wyd. Naukowe, 1999, s.80.
Barbara Fatyga, Dane:definicja autorska dla OŻK-SB, 2014 r.
Dodane przez: 
Węzeł centralny